Dr­gania Ogól­ne

Drgania mechaniczne (wibracje) - niskoczęstotliwościowe drgania akustyczne rozprzestrzeniające się w ośrodkach stałych i przekazywane do organizmu pracownika przez określoną część jego ciała będącą w bezpośrednim kontakcie z drgającym ośrodkiem (źródłem drgań).

Jaki wpływ na organizm człowieka mają drgania mechaniczne?

Najczęściej obserwowane zaburzenia dotyczą funkcjonowania narządów układu pokarmowego, narządu przedsionkowo-ślimakowego, narządów klatki piersiowej, narządów układu rozrodczego u kobiet oraz stanu psychofizycznego jak zaburzenia ostrości widzenia, zwiększenie czasów reakcji ruchowej i wzrokowej, zmęczenie, zaburzenia w koordynacji ruchów.

Gdzie występują drgania mechaniczne o działaniu ogólnym?

Drgania o działaniu ogólnym na organizm człowieka występują na:

• podłogach, podestach, pomostach w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska pracy, natomiast pierwotnymi źródłami drgań są w tym przypadku eksploatowane w pomieszczeniach lub poza nimi maszyny oraz urządzenia stacjonarne, przenośne lub przewoźne, które wprawiają w drgania podłoże, na którym stoi operator,
• siedziskach i podłogach środków transportu i maszyn budowlanych (narażeni są kierowcy, traktorzyści, maszyniści i operatorzy wszelkiego rodzaju pojazdów i maszyn budowlanych, górniczych, drogowych i rolniczych, na których praca wykonywana jest w pozycji siedzącej).

Na co zwrócić uwagę przed  zleceniem pomiarów drgań mechanicznych (wibracji)?

Przed zleceniem pomiarów wibracji, należy zlecić wykonanie przeglądu maszyn ze zwróceniem szczególnej uwagi na:

• zużycie części łożyskowanych i przekładni oraz uszkodzenia elementów amortyzujących,
• uszkodzenia i zużycia elementów amortyzujących np. tłumików przeciwdrganiowych, zawieszeń maszyn lub foteli kierowcy/operatora.

Jak przebiega pomiar drgań mechanicznych (wibrację) na stanowiskach pracy?

1. Pracodawca/służba bhp określa stanowiska pracy, na których występuje zagrożenie drganiami oraz źródła wibracji.
2. Pracodawca w porozumieniu z pracownikami ustala chronometraż wykonywanych czynności na badanym stanowisku (czas narażenia).
3. Pomiar drgań mechanicznych (wibracji) może wykonać akredytowane laboratorium badawcze, które posiada wyposażenie w postaci miernika oraz kalibratora drgań mechanicznych.
4. Wyznaczamy dla drgań mechanicznych (wibracji) o działaniu ogólnym na organizm człowieka: ekspozycję dzienną A(8) i trwająca 30 minut i krócej A(30), a otrzymane wartości porównywane są z wartością dopuszczalną dla A(8)_dop – 0,8 m/s² i A(30)_dop – 3,2 m/s².
5. Wyniki pomiaru zapisywane są w karcie pomiarowej, na podstawie której sporządzane jest sprawozdanie.

Jakich przyrządów pomiarowych używamy?

Pomiary drgań mechanicznych (wibracji), wykonujemy na podstawie Cer­ty­fi­katu Akre­dy­ta­cji wy­da­nego przez Pol­skie Cen­trum Akre­dy­ta­cji o nr AB 1695. Badania drgań na stanowiskach pracy realizujemy zgodnie z normą PN-EN 14253+A1:2011.

Do pomiaru używamy sześciokanałowego miernika drgań mechanicznych z przetwornikami drgań ogólnych, spełniających wymagania normy ISO 8041-1:2017 oraz kalibratora za pomocą, którego sprawdzamy miernik przed rozpoczęciem i po zakończeniu każdego pomiaru. Sprawdzenie takie daje pewność, że wynik pomiaru jest prawidłowy i nie ma konieczności jego powtarzania.

Wykonaliśmy pomiar drgań mechanicznych – co dalej?

1. O wynikach badań i pomiarów pracodawca ma obowiązek niezwłoczne poinformować pracowników.
2. Na podstawie wyników badań i pomiarów pracodawca prowadzi na bieżąco rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy. Rejestry muszą być przechowywane przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.
3. Aktualizujemy ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne i inne czynniki szkodliwe w oparciu o wyniki pomiarów na podstawie wielkości charakteryzujących narażenie (np. wg. skali trójstopniowej PN-N-18002:2011).
4. W sytuacji przekroczenia najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) pracodawca ma obowiązek eliminować u źródła ryzyko zawodowe związane z narażeniem na drgania mechaniczne lub ograniczać je do możliwie najmniejszego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo techniczny.
5. Po przekroczeniu wartości NDN dla drgań mechanicznych pracodawca ma obowiązek sporządzić i wprowadzić w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia oraz oznakować takie stanowiska pracy.