Pomiar Dr­ga­ń Miejscowych

Jaki wpływ mają drgania miejscowe na organizm człowieka?

Drgania mechaniczne, nazywane również wibracjami, to nieregularne ruchy lub oscylacje ciał lub struktur wokół swojej pozycji równowagi w wyniku oddziaływania sił dynamicznych. Te drgania rozprzestrzeniają się w ośrodkach stałych, takich jak maszyny, narzędzia lub struktury, a następnie mogą być przenoszone do organizmu pracownika, który jest w bezpośrednim kontakcie z źródłem tych drgań.

Drgania mechaniczne mogą mieć wpływ na organizm człowieka, gdy są przenoszone z źródła do części ciała pozostających w kontakcie z drgającymi elementami maszyn i urządzeń. Te drgania stymulują mechanoreceptory w skórze i innych tkankach, co powoduje przekazywanie informacji do ośrodkowego układu nerwowego i wywołuje reakcje organizmu. Długotrwałe narażenie na drgania mechaniczne może prowadzić do nieodwracalnych zmian w różnych narządach i układach organizmu i jest uważane za chorobę zawodową, znana jako "zespół wibracyjny".

Jakie są skutki narażenia organizmu pracownika na drgania mechaniczne miejscowe?

Drgania mechaniczne o działaniu miejscowym, przenoszone na konkretne części ciała pracownika, mogą wywoływać szereg negatywnych skutków dla organizmu człowieka. Wpływ tych drgań na organizm człowieka jest szczególnie istotny w kontekście ochrony pracowników na stanowiskach pracy.

Główne skutki drgań mechanicznych o działaniu miejscowym na organizm człowieka to:

1. Zmiany w tkankach i narządach: Drgania te mogą powodować uszkodzenia tkanek miękkich, stawów i kości w miejscach, gdzie są przenoszone. Długotrwałe narażenie na takie drgania może prowadzić do przewlekłych urazów i schorzeń układu kostno-stawowego.
2. Ból i dyskomfort: Pracownicy narażeni na drgania mechaniczne miejscowe często doświadczają bólu i dyskomfortu w obszarze, który jest bezpośrednio narażony na te drgania. To może prowadzić do obniżenia komfortu pracy i jakości życia pracowników.
3. Zaburzenia krążenia: Drgania mechaniczne mogą wpływać na układ krążenia krwi w obszarze, gdzie są przenoszone. To może prowadzić do zaburzeń mikrokrążenia, obrzęków i innych problemów zdrowotnych związanych z układem krążenia.
4. Uszkodzenia nerwów: Drgania o działaniu miejscowym mogą wpływać na układ nerwowy w obszarze narażonym na te drgania. To może prowadzić do uszkodzenia nerwów, co z kolei może objawiać się mrowieniem, drętwieniem i innymi dolegliwościami neurologicznymi.
5. Zaburzenia funkcji narządów wewnętrznych: Drgania mechaniczne mogą wpływać na narządy wewnętrzne, które znajdują się w obszarze narażonym na te drgania. To może prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu tych narządów i układów.

Dlatego też jest kluczowe, aby pracodawcy podejmowali działania mające na celu monitorowanie, kontrolowanie i minimalizowanie narażenia pracowników na drgania mechaniczne o działaniu miejscowym. Przestrzeganie odpowiednich norm i wytycznych dotyczących ochrony przed drganiami jest niezbędne w zapobieganiu negatywnym skutkom dla zdrowia pracowników.

Kto jest głównie narażony na drgania mechaniczne miejscowe, a jakie narzędzia i urządzenia z nimi związane?

Drgania mechaniczne o działaniu miejscowym na organizm człowieka występują na różnych stanowiskach pracy, gdzie pracownicy są narażeni na tego rodzaju oddziaływanie. Oto przykładowe stanowiska pracy, na których mogą występować takie drgania:

1. Operatorzy ręcznych narzędzi o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym, takie jak młotki pneumatyczne, ubijaki mas formierskich i betonu, nitowniki, wiertarki udarowe, klucze udarowe, itp.
2. Operatorzy ręcznych narzędzi obrotowych o napędzie elektrycznym lub spalinowym, takie jak wiertarki, szlifierki, piły łańcuchowe, kosiarki spalinowe, itp.
3. Osoby obsługujące dźwignice i pojazdy obsługiwane manualnie.
4. Pracownicy pracujący przy obróbce technologicznej, gdzie obrabiane elementy są trzymane w dłoniach lub prowadzone ręcznie podczas procesów cięcia, szlifowania, polerowania, itp.
5. Operatorzy różnych urządzeń i narzędzi technicznych, które generują drgania, a pracownicy są w bezpośrednim kontakcie z tymi urządzeniami.

To tylko kilka przykładów, ponieważ drgania mechaniczne mogą występować na wielu różnych stanowiskach pracy, gdzie istnieje ryzyko narażenia pracowników na tego rodzaju czynniki szkodliwe. Ważne jest, aby pracodawcy zlecali pomiar drgań mechanicznych w miejscach pracy, aby ocenić poziom narażenia pracowników i podjąć odpowiednie środki ochrony.

Na co zwró­cić uwa­gę przed  zle­ce­niem po­mia­rów drgań me­cha­nicz­nych miejscowych?

Przed zleceniem pomiarów wibracji, należy zlecić wykonanie przeglądu maszyn ze szczególną uwagą na:

1. Zużycie części łożyskowanych i przekładni oraz uszkodzenia elementów amortyzujących: Przed przystąpieniem do pomiarów warto sprawdzić stan techniczny maszyn i urządzeń. Zużyte łożyska i przekładnie mogą być źródłem dodatkowych drgań, które wpłyną na dokładność pomiarów. Uszkodzenia elementów amortyzujących, takich jak gumowe podkładki czy sprężyny, mogą prowadzić do wzrostu poziomu drgań.
2. Niewłaściwy dobór narzędzi do obrabianego materiału oraz ich eksploatacja: Ważne jest, aby używane narzędzia były odpowiednio dobrane do rodzaju obrabianego materiału. Tępe wiertła, noże czy piły mogą generować dodatkowe wibracje podczas pracy, co wpłynie na wyniki pomiarów i może stanowić zagrożenie dla pracowników.

Przeprowadzenie przeglądu maszyn przed pomiarami wibracji pozwoli na wykrycie ewentualnych problemów technicznych, które mogą wpływać na dokładność i rzetelność pomiarów. Dbałość o stan techniczny maszyn oraz odpowiedni dobór narzędzi jest kluczowa dla zapewnienia wiarygodnych wyników i bezpieczeństwa pracowników.

Jak przebiega pomiar drgań mechanicznych miejscowych na stanowiskach pracy?

Proces pomiaru drgań mechanicznych na stanowiskach pracy przebiega zgodnie z określonymi krokami:

1. Identyfikacja stanowisk pracy i źródeł wibracji: Pracodawca lub służba BHP identyfikuje stanowiska pracy, na których istnieje ryzyko występowania drgań mechanicznych oraz źródła tych wibracji.
2. Ustalanie czasu ekspozycji: Pra­co­daw­ca, we współpracy z pracownikami, ustala czas trwania wykonywanych czynności na badanym stanowisku, czyli czas ekspozycji na drgania.
3. Wykonanie pomiarów: Pomiar drgań mechanicznych (wibracji) może być przeprowadzony przez akredytowane laboratorium badawcze, które dysponuje odpowiednim sprzętem, w tym miernikiem i kalibratorem drgań mechanicznych.
4. Ocenianie wyników pomiarów: Wyniki pomiarów są oceniane w oparciu o określone kryteria. Dla drgań mechanicznych o działaniu miejscowym na organizm człowieka, stosuje się ekspozycję dzienne oznaczoną jako A(8) i trwającą 30 minut lub krócej oznaczoną jako A(30). Następnie otrzymane wartości porównywane są z wartościami dopuszczalnymi, czyli A(8)dop – 2,8 m/s² i A(30)dop – 11,2 m/s².
5. Dokumentacja wyników: Wyniki pomiarów są zapisywane na specjalnej karcie pomiarowej. Na podstawie tych wyników sporządzane jest szczegółowe sprawozdanie.

Proces ten ma na celu monitorowanie i ocenę ekspozycji pracowników na drgania mechaniczne oraz zapewnienie zgodności z normami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ja­kich przy­rzą­dów po­mia­ro­wych uży­wa­my do pomiaru wibracji miejscowej?

Po­mia­ry drgań me­cha­nicz­nych (wi­bra­cji), wy­ko­nu­je­my na pod­sta­wie Ce­r­ty­­fi­­ka­tu Akre­­dy­­ta­­cji wy­­da­­ne­go przez Po­l­skie Ce­n­trum Akre­­dy­­ta­­cji o nr AB 1695. Ba­da­nia drgań o dzia­ła­niu miej­sco­wym na or­ga­nizm czło­wie­ka na sta­no­wi­skach pra­cy re­ali­zu­je­my zgod­nie z nor­ma­mi PN-EN ISO 5349–1:2004 i PN-EN ISO 5349–2:2004+A1:2015–11.

Do po­mia­ru uży­wa­my sze­ścio­ka­na­ło­we­go mier­ni­ka drgań me­cha­nicz­nych z prze­twor­ni­ka­mi drgań miej­sco­wych, speł­nia­ją­cych wy­ma­ga­nia nor­my ISO 8041–1:2017 oraz ka­li­bra­to­ra za po­mo­cą, któ­re­go spraw­dza­my mier­nik przed roz­po­czę­ciem i po za­koń­cze­niu każ­de­go po­mia­ru. Spraw­dze­nie ta­kie da­je pew­ność, że wy­nik po­mia­ru jest pra­wi­dło­wy i nie ma ko­niecz­no­ści je­go po­wta­rza­nia.

Jakie są obowiązki pracodawcy związane z wynikami badań drgań mechanicznych na stanowiskach pracy?

1. Po uzyskaniu wyników badań i pomiarów, pracodawca ma obowiązek niezwłocznie poinformować pracowników o tych wynikach.
2. Pracodawca prowadzi bieżący rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, który musi być przechowywany przez okres 40 lat, licząc od daty ostatniego wpisu.
3. Wykonujemy aktualizację oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem pracowników na drgania mechaniczne i inne czynniki szkodliwe, opierając się na wynikach pomiarów, na podstawie wielkości charakteryzujących narażenie (np. wg. skali trójstopniowej PN-N-18002:2011).
4. W przypadku przekroczenia najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN), pracodawca ma obowiązek eliminować źródło ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na drgania mechaniczne lub ograniczać je do możliwie najmniejszego poziomu, uwzględniając dostępne rozwiązania techniczne oraz postęp naukowo-techniczny.
5. Po przekroczeniu wartości NDN dla drgań mechanicznych, pracodawca musi sporządzić i wdrożyć w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia oraz oznakować takie stanowiska pracy.

Jakie są potencjalne skutki długotrwałego narażenia na drgania mechaniczne miejscowe dla organizmu pracownika?

Aby zmniejszyć narażenie pracowników na drgania mechaniczne o działaniu miejscowym na organizm człowieka, można podjąć następujące działania techniczne:

1. Izolacja źródła drgań: Można zastosować izolatory drgań, które pomagają odseparować źródło drgań od stanowiska pracy lub narzędzi, co zmniejsza przenoszenie drgań na pracowników.
2. Poprawa konstrukcji narzędzi i maszyn: Zmiany w konstrukcji narzędzi i maszyn mogą pomóc w zmniejszeniu generowanych drgań. Można dążyć do projektowania urządzeń o niższym poziomie wibracji.
3. Zastosowanie tłumików drgań: Montaż tłumików drgań na maszynach i narzędziach może zredukować ilość przenoszonych drgań na pracowników.
4. Okresowa konserwacja: Regularna konserwacja maszyn i narzędzi jest kluczowa, aby zapobiec ich zużyciu i uszkodzeniom, które mogą zwiększać poziom drgań.
5. Wykorzystanie narzędzi ergonomicznych: Narzędzia i sprzęt ergonomiczny mogą pomóc pracownikom w redukcji narażenia na drgania poprzez zapewnienie komfortowej pozycji pracy.
6. Monitorowanie i ocena: Regularne pomiary drgań i ocena ryzyka mogą pomóc w identyfikacji problemów i podejmowaniu działań korygujących.

Zapobieganie narażeniu na drgania mechaniczne jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz zapobiegania chorobom zawodowym związanym z drganiami.

Jakie są działania organizacyjne mające na celu zmniejszenie narażenia pracowników na drgania mechaniczne miejscowe?

Działania organizacyjne mające na celu zmniejszenie narażenia pracowników na drgania mechaniczne o działaniu miejscowym na organizm człowieka obejmują:

1. Rotacja pracowników: Organizacja pracy w taki sposób, aby pracownicy nie byli długotrwale narażeni na drgania, poprzez rotację stanowisk pracy lub czasowe zmiany zadań.
2. Limit czasu ekspozycji: Ograniczenie czasu, przez jaki pracownicy są narażeni na drgania, poprzez kontrolę czasu pracy na stanowiskach, które generują drgania.
3. Edukacja i szkolenia: Przeszkolenie pracowników w zakresie świadomości dotyczącej drgań mechanicznych, zrozumienia ryzyka oraz sposobów minimalizacji narażenia.
4. Monitorowanie i pomiar drgań: Regularne monitorowanie poziomu drgań na stanowiskach pracy oraz przeprowadzanie pomiarów, aby ocenić ryzyko narażenia pracowników.
5. Przerwy i regeneracja: Zapewnienie pracownikom regularnych przerw oraz okresów regeneracji, aby ograniczyć skumulowane narażenie na drgania.
6. Planowanie i projektowanie stanowisk pracy: Projektowanie stanowisk pracy w taki sposób, aby minimalizować narażenie na drgania, np. poprzez zastosowanie ergonomicznych rozwiązań.
7. Ocena ryzyka zawodowego: Systematyczna ocena ryzyka zawodowego związanego z drganiami mechanicznymi i dostosowywanie działań organizacyjnych w oparciu o te oceny.
8. Dostosowanie pracowników: Umiejscowienie pracowników, którzy są bardziej odporni na narażenie na drgania, na stanowiskach o wyższym ryzyku, oraz uwzględnienie indywidualnych potrzeb zdrowotnych pracowników.
9. Postępowanie w przypadku przekroczenia norm: Określenie procedur postępowania w sytuacji, gdy poziomy narażenia na drgania przekraczają dopuszczalne normy, w tym wprowadzenie działań naprawczych.
10. Monitorowanie zdrowia pracowników: Systematyczne badania lekarskie pracowników narażonych na drgania w celu wczesnego wykrywania ewentualnych problemów zdrowotnych.

Działania organizacyjne stanowią ważny element zapobiegania narażeniu pracowników na drgania mechaniczne i są kluczowe dla zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.

Jakie środki ochrony indywidualnej można zastosować w celu ograniczenia narażenia pracowników na drgania mechaniczne o działaniu miejscowym na organizm człowieka?

Środki ograniczające propagację drgań obejmują:

• wielowarstwowe konstrukcje tłumiąco-izolujące,
• pokrycia tłumiąco izolujące,
• wibroizolatory,
• maty antywibracyjne,
• platformy wibroizolacyjne,
• dylatacje między fundamentami maszyn a otoczeniem.

Dobór odpowiednich rękawic antywibracyjnych jest kluczowy dla zapewnienia skutecznej ochrony pracowników przed drganiami mechanicznymi o działaniu miejscowym na organizm człowieka. Oto kilka ważnych kwestii dotyczących doboru tych rękawic:

1. Rodzaj materiałów antywibracyjnych: Rękawice antywibracyjne powinny być wykonane z materiałów, które są zdolne do absorbowania i tłumienia drgań. Typowe materiały antywibracyjne to gumy, pianki, wkładki żelowe lub specjalne elastomerowe wkładki. Dobrym wyborem są rękawice z wkładkami żelowymi, które charakteryzują się doskonałą zdolnością do redukcji drgań.
2. Stopień ochrony: Rękawice antywibracyjne są dostępne w różnych klasach ochrony, które określają ich zdolność do redukcji drgań. Pracodawca powinien wybrać rękawice odpowiednie do konkretnego stanowiska pracy i poziomu narażenia pracowników na drgania. Ważne jest, aby rękawice zapewniały wystarczającą redukcję drgań, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia chorób zawodowych.
3. Komfort noszenia: Rękawice antywibracyjne muszą być wygodne, ponieważ pracownicy będą nosili je przez dłuższy czas. Dlatego ważne jest, aby wybrać rękawice o odpowiednim rozmiarze i z miękkim wyściółkowaniem, które nie powoduje dyskomfortu.
4. Odporność na ścieranie i uszkodzenia: Ponieważ rękawice antywibracyjne będą poddawane intensywnej eksploatacji, powinny być odporne na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Wybierając rękawice, należy zwrócić uwagę na ich trwałość.
5. Certyfikacja i zgodność z normami: Rękawice antywibracyjne powinny być certyfikowane i spełniać wymagania PN-EN ISO 10819:2013-12 dotyczącej ochrony przed drganiami. Pracodawca powinien upewnić się, że wybrane rękawice są zgodne z obowiązującymi przepisami i standardami.
6. Szkolenie pracowników: Ważne jest, aby pracownicy zostali odpowiednio przeszkoleni w zakresie korzystania z rękawic antywibracyjnych. Powinni wiedzieć, jak nosić je poprawnie i jak dbać o ich stan techniczny.

Dobór rękawic antywibracyjnych wymaga uwzględnienia specyfiki danego stanowiska pracy oraz indywidualnych potrzeb pracowników. Pracodawca powinien dokładnie przeanalizować warunki pracy i skonsultować się z dostawcami lub ekspertami ds. bezpieczeństwa, aby wybrać odpowiednie rękawice i zapewnić optymalną ochronę przed drganiami mechanicznymi.